Tổ chức World Coffee Research công bố nghiên cứu lớn nhất thế giới về bệnh gỉ sắt lá cà phê
Tổ chức World Coffee Research (WCR) vừa công bố kết quả của một nghiên cứu quy mô toàn cầu, phối hợp với các nhà khoa học và cộng tác viên từ 15 quốc gia tại 23 địa điểm, nhằm đánh giá phản ứng của các giống cà phê Arabica khác nhau đối với bệnh gỉ sắt lá cà phê (Coffee Leaf Rust – CLR).
Bệnh gỉ sắt lá cà phê do nấm Hemileia vastatrix gây ra, có thể khiến cây rụng lá, chất lượng hạt giảm sút và mất mùa từ 35% đến hơn 75%. Căn bệnh này đã xuất hiện tại hầu hết các khu vực trồng cà phê trên thế giới.
Nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí khoa học Frontiers in Plant Science, trong đó Giám đốc Khoa học của WCR, tiến sĩ Tania Humphrey, khẳng định đây là đánh giá toàn diện nhất từ trước đến nay về các giống cà phê Arabica trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau.
“Không một quốc gia hay tổ chức nào có thể tự mình giải quyết những thách thức phức tạp mà ngành cà phê đang đối mặt. Nghiên cứu này thể hiện sức mạnh của sự hợp tác toàn cầu – bằng cách chia sẻ dữ liệu, chuyên môn và nguồn lực trên nhiều châu lục, chúng ta đã có thể rút ra những hiểu biết mà một chương trình đơn lẻ không thể làm được,” tiến sĩ Humphrey chia sẻ.
“Đây không chỉ là mô hình cho ngành cà phê, mà còn là hướng đi mới cho khoa học nông nghiệp trong thời đại đầy biến động.”
Thử nghiệm quốc tế đa địa điểm (IMLVT) được khởi xướng bởi WCR và các đối tác từ năm 2015, bao gồm 31 giống cà phê Arabica đến từ 11 chương trình lai tạo trên toàn cầu, được trồng tại 29 khu nghiên cứu ở 18 quốc gia.
Đối với nghiên cứu về CLR, dữ liệu được phân tích từ 23/29 địa điểm trong mạng lưới, tại 15/18 quốc gia tham gia, với 29/31 giống được đánh giá hiệu suất.
Các điểm thử nghiệm bao gồm nhiều kiểu khí hậu khác nhau, từ những nơi nóng và khô như Zambia đến những vùng mát và ẩm hơn như Indonesia.
Tiến sĩ Jorge C. Berny Mier y Teran, nhà khoa học nghiên cứu về chọn giống và di truyền thực vật của WCR, cho biết:
“Chính sự hợp tác quy mô toàn cầu này đã giúp xác định những giống cà phê và nền tảng di truyền của chúng có khả năng thích nghi tốt trong điều kiện địa phương, trên các vùng sinh thái lớn, và ở phạm vi toàn cầu.”
“Mặc dù cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ cơ chế di truyền và sự tương tác với môi trường, kết quả hiện tại giúp các chương trình lai tạo tập trung vào những biến thể hữu ích và định hướng chiến lược chọn giống hiệu quả hơn.”
Không có giống nào trong nghiên cứu được xác định là miễn dịch hoàn toàn với bệnh gỉ sắt, nhưng một số giống thể hiện khả năng kháng cao trên nhiều địa điểm.
Cụ thể, các giống như Parainema, Kartila 1 và IPR107 cho thấy sự cân bằng tốt giữa khả năng kháng bệnh và hiệu suất ổn định trong nhiều môi trường. Trong khi đó, các giống như EC16 và Catigua MG2 thể hiện khả năng kháng bệnh rất cao tại một số nơi, nhưng không duy trì được hiệu suất đồng đều.
Những giống thuần Arabica nhìn chung dễ nhiễm bệnh hơn, trong khi các giống lai giữa loài như nhóm lai Timor lại thể hiện sức đề kháng cao hơn.
CENFROCAFE, một hợp tác xã tại Peru đại diện cho 2.800 hộ nông dân trồng cà phê, là đơn vị đăng cai một trong những địa điểm thử nghiệm. Ông Albertino Meza Ojedas, quản lý nông nghiệp của hợp tác xã, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc truyền đạt hiệu quả kiến thức này đến người nông dân để nâng cao tương lai ngành cà phê.
“Việc hiểu rõ bệnh gỉ sắt có thể là điều khó khăn với người nông dân. Thông qua việc xác định những giống cà phê thực sự hiệu quả trong điều kiện thực tế, nghiên cứu này mang đến cho họ công cụ tốt hơn để duy trì mùa vụ, thu nhập, cuộc sống xứng đáng và tương lai của mình,” ông Ojedas nói.
“Thật vinh dự khi được tham gia vào một nghiên cứu toàn cầu quy tụ các nhà khoa học từ khắp nơi cùng nhau giải quyết một vấn đề chung.”
